(၅)
လမ္းေလွ်ာက္လာရင္း ျမက္ခင္းျပင္အစြန္တြင္ “ေမတၱာဝိဟာရေက်ာင္းတိုက္သို႔ ၁.၂ ကီလိုမီတာ”ဟူေသာ ဆိုင္းဘုတ္ေလးကို ေတြ႕လိုက္ရသည္။ ၇ ဒီဂရီခန္႔ရွိေနေသာ ရာသီဥတုျဖစ္တာရယ္၊ ေတာင္ေပၚေဒသ ေလႏုေအးေလးေတြ တိုက္ခတ္ေနတာရယ္ေၾကာင့္ အေအးဓာတ္က တစ္ကိုယ္လံုးကို လႊမ္းၿခံဳရစ္သိုင္းလာေနသည္။
လမ္းေဘးဝဲယာ စိမ္းလန္းေနေသာ ျမက္ခင္းျပင္မ်ား၊ ျမက္ခင္းျပင္ေပၚတြင္ အေလ့က်ေပါက္ေနေသာ လွမ်ိဳးစံုၾကြယ္ေနသည့္ ပန္းပြင့္ေလးမ်ား၊ ျခဴ(ခေလာက္)သံ တျခဴျခဴ တခြက္ခြက္ျဖင့္ လွည့္လည္စားေသာက္ေနေသာ ျဖည့္ၿဖိဳးေနသည့္ ႏြားမ်ားႏွင့္ျမင္းမ်ားက စိတ္ဝင္စားမႈအာ႐ံုကို အျပည့္ဖမ္းစားထားသျဖင့္ ေအးရေကာင္းမွန္း ေမာရေကာင္းမွန္း မသိ ျဖစ္ေနခဲ့ပါသည္။
ဂ်ာမနီက ႏြားကို ျမင္ဖူးသြားၿပီကြဟု စိတ္ထဲက ေျပာမိသည္။
ဂ်ာမန္ႏြားမႀကီးက ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏြားထီးႀကီးႏွင့္တူေနသျဖင့္ ၿပံဳးမိေသးသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ေမတၱာဝိဟာရေက်ာင္းတိုက္အဝင္ကို ေရာက္လာခဲ့သည္။ အကုန္အက်နည္း၊ ပကာသနကင္းသည့္ ေက်ာင္းအဝင္ဝအလွဆင္ထားပံုကို သေဘာက်ခဲ့သည္။ ေက်ာင္းဝင္းအတြင္း ကားရပ္နားရာေနရာတြင္လည္း ကားအစီးေပါင္းမ်ားစြာ စီတန္းရပ္ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ေက်ာင္းတိုက္ပတ္ဝန္းက်င္တစ္ခုလံုး မည္သည့္အိမ္ေျခမွ်မရွိ။ ပကတိတိတ္ဆိတ္ေနသည့္ ေတာေက်ာင္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ကားမ်ားႏွင့္လူမ်ားရွိေနသည့္ေန႔မွာပင္ ဤမွ် ဆိတ္ၿငိမ္လွ်င္ အခမ္းအနားမရွိသည့္ေန႔မ်ားတြင္ မည္မွ် တိတ္ဆိတ္ၿငိမ္သက္ေနမည္နည္း။
(၆)
ေက်ာင္းထဲေရာက္သည္ႏွင့္ ဂ်ာမန္ရဟန္းေတာ္ ဘိကၡဳဉာဏေဗာဓိ၊ အျခားရဟန္းေတာ္ ၂ ပါး၊ အညိဳေရာင္ဝတ္ သီလရွင္(ဘိကၡဳနီ) ၃ ပါး ႏွင့္ အျဖဴေရာင္ဝတ္ အနာဂါရိက(သိကၡမာန္) အမ်ိဳးသမီး ၄ ေယာက္တို႔ စကားေျပာေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ စာေရးသူတို႔ကို ျမင္သည္ႏွင့္ ဘိကၡဳဉာဏေဗာဓိက စတင္မိတ္ဆက္သည္။ အလြန္ေဖာ္ေရြၾကသည္။ သက္ေတာ္ဝါေတာ္မ်ား အျပန္အလွန္ ေမးျမန္းၿပီး အ႐ိုအေသေပးၾကသည္။
အခန္းနံရံမ်ားတြင္ ဆရာႀကီးအယ်ေခမာ၏ ဓာတ္ပံုမ်ား ပန္းခ်ီမ်ားကို ေတြ႕ရသည္။ စာအုပ္စင္ႀကီးမ်ားလည္း ရွိသည္။ စာအုပ္စင္ႀကီးမ်ားေပၚတြင္လည္း ဆရာႀကီးအယ်ေခမာေရးသားေသာစာအုပ္မ်ားကို အမ်ိဳးမ်ိဳးအဖံုဖံု ခင္းက်င္းထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ စာေရးဆရာ/ဆရာမမ်ားကို ေလးစားၾကည္ညိဳသည့္စိတ္က လွ်ံက်လာသည္။ အယ်ေခမာကို ေတြ႕ခ်င္ေနၿပီ။
(၇)
အားရပါးရ ရယ္ေမာၿပံဳးရႊင္ၿပီး စကားေျပာေနေသာ ဘိကၡဳဉာဏေဗာဓိကို ၾကည့္ၿပီး သေဘာက်ေနခဲ့သည္။ အခမ္းအနားက်င္းပမည့္ ခန္းမထဲသို႔ စာေရးသူတို႔ကို ေခၚသြားၾကသည္။ “အိုး … လူေတြ ဒီေရာက္ေနၾကတာပါလား”ဟု အာေမဋိတ္ျပဳမိသည္။ အားလံုးနီးပါးက အေနာက္တိုင္းသားေတြခ်ည္း ျဖစ္သည္။ ပရိသတ္ဦးေရ ၄ဝဝ ခန္႔ရွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။ ဤမွ်မ်ားျပားေသာလူမ်ားကို အခုလို ဗုဒၶဘာသာေတာေက်ာင္းတစ္ခုမွာ ေတြ႕ရလိမ့္မည္ဟု ဘယ္တုန္းကမွ် အိပ္မက္ပင္ မမက္ခဲ့ဖူးပါ။
ခန္းမထဲတြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း၊ လာဒက္ေဒသမွ အိႏၵိယရဟန္းေတာ္ဘိကၡဳသံဃေသနလည္း ေရာက္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထို႔အျပင္ သီရိလကၤာရဟန္းေတာ္မ်ား၊ ကေမၻာဒီးယားရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ အေမရိကန္၊ ၾသစေတးလ် စေသာႏိုင္ငံမ်ားမွ ရဟန္းေတာ္မ်ားလည္း တက္ေရာက္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အျခားဂ်ာမန္ရဟန္းေတာ္ ၄ ပါးႏွင့္ ဂ်ာမန္ကိုရင္ ၃ ပါးကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။
ထူးထူးျခားျခားအေနျဖင့္ ခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါးလည္း အခမ္းအနားတက္ေရာက္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အားလံုးႏွင့္ ဝမ္းသာအားရ ႏႈတ္ဆက္ၾကသည္။ ေပ်ာ္စရာ၊ ၾကည္ႏူးစရာအလြန္ေကာင္းပါသည္။ စာေရးသူလည္း အတူပါလာေသာ ဂ်ာမန္ဒကာႀကီးကို ဓာတ္ပံုအမိအရ ႐ိုက္ထားဖို႔ ေျပာလိုက္သည္။ သူက တာဝန္မေက်ပါ။ အေဝးကသာ လွမ္း႐ိုက္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
(၈)
စာေရးသူ ေတြးလိုက္တိုင္း ၿပံဳးရေသာအျဖစ္အပ်က္တစ္ခု ရွိခဲ့သည္။ ဤအျဖစ္အပ်က္ကို မေျပာခ်င္ေသာ္လည္း ေျပာမွသာ ဤေဆာင္းပါးက ျပည့္စံုလိမ့္မည္။ မသြားမီကေရာ၊ သြားေနဆဲလမ္းမွာေရာ၊ ေက်ာင္းကို ေရာက္ၿပီးသည့္ေနာက္မွာေရာ စိတ္ထဲက ေတြးေနခဲ့သည္။ “အယ်ေခမာ ဘယ္ေရာက္ေနပါလိမ့္၊ ခရီးမ်ား သြားၿပီလား”ဟူေသာအေတြးပါ။
အခ်ိန္တန္ေတာ့ ေတြ႕မွာပါေလဆိုေသာအေတြးေၾကာင့္ မည္သူ႕ကိုမွ် မေမးမိခဲ့။
အယ်ေခမာကို ေတြ႕ခ်င္ေနသည္ဆိုသျဖင့္ အထင္မလဲြေစလိုပါ။ အယ်ေခမာသည္ ေရွ႕မွာဆိုခဲ့သလို စာအုပ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေရးခဲ့သည့္ သီလရွင္(ဘိကၡဳနီ)အဘြားတစ္ဦးသာ ျဖစ္ပါသည္။ သူ႕ကို ေတြ႕လိုျခင္းမွာ ေလးစားေသာေၾကာင့္ တစ္နည္းအားျဖင့္ စာေရးဆရာဆိုလွ်င္ ခ်စ္ခင္တတ္ေသာ ဉာဥ္ေၾကာင့္ ေတြ႕လိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အခမ္းအနားက စေတာ့မည္။ အယ်ေခမာက ေရာက္မလာေသး။ ဘိကၡဳဉာဏေဗာဓိကသာ အခမ္းအနားကို ဦးေဆာင္ေနသည္။ အားလံုး ေနရာယူၿပီးၾကၿပီ။ အခမ္းအနား အစီအစဥ္ကို ေၾကညာေနၿပီ။ စာေရးသူလည္း အယ်အဂၢဉာဏီတို႔ ဆရာေလးမ်ား၊ ဘိကၡဳနီမ်ားႏွင့္ ကိုရင္မမ်ားရွိရာသို႔ လွမ္းလွမ္းၾကည့္မိသည္။ “ဟိုဆရာေလးက အယ်ေခမာမ်ားလား၊ ဟုတ္ေသးပါဘူး၊ အယ်ေခမာက အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္ ၆ဝ ေလာက္ရွိပါၿပီ၊ မဟုတ္ေလာက္ပါဘူး”စသျဖင့္ ေတြးေနမိခဲ့သည္။
ေနာက္ဆံုး မေနႏိုင္ေတာ့ ေဘးနားက ဂ်ာမန္ရဟန္းေတာ္ ဘိကၡဳစိတၱဝီေရာကို “အရွင္ဘုရား … အရွင္ဘုရား … အယ်ေခမာ ဘယ္ၾကြေနတာလဲ၊ တပည့္ေတာ္ သူ႕ကို ေတြ႕ခ်င္ေနတာ၊ အခုထိလည္း ေရာက္မလာေသးဘူး”လို႔ ေမးမိသည္။ စာေရးသူ၏ေမးခြန္းဆံုးသည္ႏွင့္ ပါးစပ္ကို လက္ဝါးႏွင့္ဖိၿပီး အသံကိုအုပ္ကာ ရယ္ေလေတာ့သည္။ “အရွင္ဘုရားႏွယ္ ျဖစ္ရေလ၊ အယ်ေခမာက ၉၇ ခုႏွစ္ကတည္းက ဆံုးၿပီေလ၊ အရွင္ဘုရား မသိဘူးလား”ဟု ခပ္အုပ္အုပ္ရယ္ရင္း ေျပာေလသည္။
“ေအာ္ ငါ့ႏွယ္ … ညံ့ပါ့ … ညံ့ပါ့ …”ဟု ရွက္ၿပံဳးၿပံဳးကာ ေနမိေလသတည္း။ “ေအာ္ အယ်ေခမာ … အယ်ေခမာ ငါ့ႏွယ္ … သူ႕ကို ေတြ႕ဆံု စကားေျပာခြင့္ ရေတာ့မယ္၊ ဆရာႀကီး အရမ္းေတာ္တယ္၊ စာအုပ္ေတြ အမ်ားႀကီး ေရးတယ္၊ ဆရာႀကီးသတင္းေတြ ၾကားပါတယ္၊ ဂုဏ္ယူပါတယ္၊ ေလးစားပါတယ္ စသျဖင့္ ခ်ီးက်ဴးစကားေတြ တစ္ေလွႀကီး ေျပာလိုက္မယ္လို႔ အားခဲလာခဲ့တာ သြားပါၿပီ”ဟု စိတ္ထဲမွာ ေရရြတ္ေနမိေလေတာ့သည္။
(၉)
အခမ္းအနား စၿပီ။ ဘိကၡဳဉာဏေဗာဓိက ဂ်ာမန္လို ေျပာေနသည္။ ဘာမွေတာ့ နားမလည္။ လူေတြကေတာ့ အေတာ္သေဘာက်ေနပံုရသည္။ ရယ္ၾကၿပံဳးၾက၊ လက္ခုပ္တီးၾကသည္။ စာေရးသူလည္း နားမလည္မည့္အတူဆိုၿပီး ဖုန္းေလးကို ေကာက္ကိုင္ၿပီး Google မွာ Ayya Khema ဟု ႐ိုက္ၾကည့္လိုက္သည္။ “ေအာ္ … ငါေတြ႕ခ်င္ေနတဲ့ ဆရာႀကီးအယ်ေခမာ ေတြ႕ၿပီ”ဆိုၿပီး ၿပံဳးမိသည္။
ဝိကိေပဒိယတြင္ ဆရာႀကီးအယ်ေခမာ၏အေၾကာင္း မ်ားစြာရွိသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
၁၉၂၃ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးသည္။ ဂ်ဴးမိသားစုဝင္ျဖစ္သျဖင့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ကို ေသြးပ်က္ဖြယ္ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည္။ နာဇီအက်ဥ္းစခန္းကေန လြတ္ေျမာက္လာသူတစ္ေယာက္လည္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္မွာ အာရွဘက္ကို ခရီးသြားရင္း ဗုဒၶဘာသာကို စိတ္ဝင္စားၿပီး သီရိလကၤာႏိုင္ငံတြင္ ဗုဒၶဘာသာသီလရွင္အျဖစ္ ခံယူခဲ့သည္။
အယ်ေခမာသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား သာသနာ့ေဘာင္ဝင္ေရာက္ႏိုင္ေရးႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ား ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ အားႀကိဳးမာန္တက္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ကမၻာအႏွံ႔အျပားတြင္ ဗုဒၶသာသနာျပဳစင္တာမ်ားကိုလည္း အေျမာက္အျမား တည္ေဆာက္ေပးႏိုင္သည္အထိ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သူတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာ၊ ဂ်ာမန္ဘာသာတို႔ျဖင့္ စာအုပ္မ်ားစြာကိုလည္း ေရးသားျပဳစုခဲ့သည္။ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံတြင္ ဗုဒၶဘာသာစိတ္ဝင္စားသူမ်ားအေနျဖင့္ သူ႔စာအုပ္မ်ားကို ဖတ္႐ႈေလ့လာၾကသည္။
၁၉၈၇ ခုႏွစ္တြင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ ဗုဒၶဘာသာသီလရွင္မ်ား ကြန္ဖရင့္ကို ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ က်င္းပေပးႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့သည္။ “သက်ဓီတာ သို႔မဟုတ္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶဘာသာအမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖဲြ႕ - Sakyadhita (International Association of Buddhist Women”ကို ဖဲြ႕စည္းေပးႏိုင္ခဲ့သည္။ အာဂအမ်ိဳးသမီးေပတကား။
ေရခံေျမခံကလည္း ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ေဝးသည္။ အလြန္႔အလြန္ကို ေဝးသည္။ ပတ္ဝန္းက်င္ကလည္း ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ မည္သို႔မွ် အဆက္အစပ္မရွိ။ ေဆြမ်ိဳးအသိုင္းအဝိုင္းကလည္း ဂ်ဴး၊ ခရစ္ယာန္။ သူရွင္သန္ရာ ေခတ္အခါကလည္း မေကာင္း။ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ျခားဖြယ္ရာ နာဇီအက်ဥ္းစခန္းမ်ား။ အရာခပ္သိမ္း ဗုဒၶဘာသာအေငြ႕အသက္ နည္းနည္းမွ်မရွိေသာ ေဒသမွ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္သည္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ပတ္သက္၍ လက္ဖ်ားခါရေလာက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ျပႏိုင္ခဲ့သည္။ ထာဝစဥ္အေလးျပဳေနသင့္သည္ အာဇာနည္တစ္ပါးဟုပင္ ဆိုခ်င္ေတာ့သည္။
(၁ဝ)
.........................
ဆက္ပါဦးမည္ ......
အရွင္ကုသလသာမိ(အတည္မဲ့)
၂၄၊ ဝ၇၊ ၂ဝ၁၄